Posts

जगी सर्व सुखी असा कोण आहे?

Image
सुमीतने 3BHK घर घेतलं, ते पाहून अमितला त्याचं 2BHK घर लगेच लहान वाटू लागलं. विजयाच्या मुलीला 91% टक्के मिळाले, ते कळताच स्नेहाला तिच्या मुलीला मिळालेले 89% कमी वाटू लागले. अशी एक ना दोन अनेक उदाहरणं देता येतील. आपण सदैव आपली इतरांशी तुलना करत राहतो. Social comparison नावाची एक सुंदर संकल्पना Social Psychology मध्ये आहे. त्यात दोन लघुसंकल्पना अंतर्भूत आहेत - Upward social comparison आणि Downward social comparison. Upward social comparison मध्ये माणूस त्याच्या मते त्याच्याहून जे अधिक श्रेष्ठ, कर्तृत्ववान, यशस्वी किंवा आनंदी आहेत, त्यांच्याशी तुलना करतो. पण अशी तुलना करणाऱ्यांमध्ये दोन गट येतात. एक गट जो अशी तुलना यशस्वी व्यक्तीकडून अधिकाधिक प्रेरणा मिळावी, यासाठी करतो आणि आपल्या आयुष्यातील ध्येय साध्य करण्यासाठी तत्पर होतो. आणि दुसरा गट मात्र अशी तुलना करून, इतरांचं सुख, आनंद, सुयश, श्रेष्ठता पाहून स्वतःला कमी लेखतो आणि स्वतःला दूषणं लावत बसतो, हताश होतो. Downward social comparison मध्ये माणूस त्याच्या मते जे कनिष्ठ, कमी कर्तृत्ववान, कमी यशस्वी किंवा अयशस्वी, दुःखी आहेत, त्य

Happy Women's Day

Today I had a beautiful discussion with one of my mentors which has deeply resonated with my thoughts about feminism, Women's day and related concepts. Recently I have started feeling that the world has a total imbalance of masculine and feminine energy. There is lot of masculine energy outside - dominance, lot of calculations, extreme anger, violence, will to conquer, etc. And we have less feminine energy - True love, nurturance, empathy, collaborative approach, etc. And this imbalance is creating lot of hurdles in human progress. This was my analysis of current situation. I just happened to share this with my mentor, when she asked me a specific question. In reply, she said me something which I already knew since long time but today I could connect with it so deeply that I want to share that here.  She politely asked me, don't you think that we women are responsible for this energy imbalance. There was a question on my face with a familiar smile. She turned her question into

Affinity beyond words...

Having a cool and still intellectual group as friends and colleagues is just a blessing. And I am happy to have such kinds of beautiful hearts in my life. I have recently joined my new office. But today I and my colleagues are friends. Two of them are elder to me. And yes, I should admit; I simply adore them. I talk to these two beautiful women daily. Our talks revolve around many topics; work related, politics, social, novels, poems, arts, life expiences and so on. Today I spoke with one of them for long time. She practices Meditation and related practices. I was trying to understand her notion of meditation and was very eager to hear her experiences. What a beautiful and insightful discussion! At the end of it, I gained so much of new information, I can't tell you. Eventually, I also got why do I feel so connected with these two women. I genuinely feel we have some connection, a connection beyond some tags.  I have such beautiful connection with few of my best friends also. Two a

कान्हा!

कृष्ण या 'शक्ती'बद्दल आणि भगवद्गीतेबद्दल माझ्या मनात विशेष आणि तीव्र कुतुहूल किंवा जिज्ञासा पाच-सहा वर्षांपूर्वी एका भाषणानिमित्ताने निर्माण झाली. लहानपणी 'श्रीकृष्ण' आणि 'महाभारत' मी पाहिलं आहे, अगदी आवडीने पाहिलं आहे आणि तेव्हाही कृष्णाबद्दल एक सकारात्मक प्रतिमा माझ्या मनात होती पण आता माझ्या मनात असलेली कृष्णाची प्रतिमा तुलनेने अधिक खोल, व्यापक आणि ठळक आहे. पाच-सहा वर्षांपूर्वी मला एके ठिकाणी एक भाषण करायचं होतं आणि त्यासाठी मी 'भगवद्गीता आणि मानसशास्त्र (Psychology)' हा विषय निवडला. त्यानिमित्ताने ऑनलाईन उपलब्ध असणारे काही लेख मी वाचले. जगभरातून विविध अभ्यासकांनी कृष्णावर, भगवद्गीतेवर आणि आणि त्याचा मानसशास्त्राशी कसा संबंध आहे यावर कमालीचा अभ्यास केला आहे. मी वाचलेल्या एका लेखात, कुरुक्षेत्रावर सर्व शस्त्रं खाली टाकून निराश झालेला अर्जुन म्हणजे आताच्या भाषेत कसा depressed होता आणि त्याला युद्धासाठी तयार करणारा, प्रोत्साहन आणि उर्जा देणारा कृष्ण, याच्यात आणि आजच्या समुपदेशकांत (Therapists/counsellors) कसं साधर्म्य आहे, यावर भाष्य केलं होतं. कृष्णान

3 Ls...

I happened to read one article on Soulmate, some days back. I found it very interesting and insightful. Trying to summarise the same here, in my own words (with my reflection)...  The article says, meeting the soulmate is one of the best things that happen to you. But staying with your soulmate can not be so happy-happy, rather can be a sad part of the life. The writer justifies this thought by explaining that the soulmate enters your life because s/he wants/needs to teach you something. S/he knocks your door because s/he is all set to peel off all those layers of your personality which you have been scared of. S/he makes you aware of your all the flaws and weaknesses. S/he shows you your true picture. S/he prepares you for the best. S/he teaches you endurance, sometimes by allowing you to get angry, by hurting you (intentionally or unintentionally, directly or indirectly), by challenging your self-respect, by threatening your ego, by testing your patience. S/he is planned just to equ

Purpose...

Sometimes people wonder, what is the purpose of their life, why have they come on this earth, what their life is made for... I won't be surprised at all, if you say that you are also one of them. No worries. This question walks through everyone's mind at least once in their life. Some people happen to ask this question early in their life, some ask later in their life. It doesn't make any difference until and unless you get the correct, to be precise, the satisfactory answer.  You have whole right to be confused for some time or even longer time. But you have no right to be there forever. Remember, the purpose of your life and your chosen career may not go hand in hand, seemingly. But believe me, everything is connected at the end. Currently in your life (education, career, personal or social relationships etc.), perhaps you are  doing something by looking at which others might be feeling - what is s/he doing? But trust me, if you are clear with your goal, if you are capa

A true guide!...

तुम्ही कसेही वागा. तुमच्या प्रत्येक वागण्याचं मूल्यमापन, परीक्षण हे होतच. तुमच्या एखाद्या वागण्याला काही लोक बरोबर म्हणतील आणि त्याच वागण्याला काही लोक चुकीचंही म्हणतील... पण त्यांच्या ह्या मूल्यमापनावरून तुमचं वागणं चूक किंवा बरोबर कधीच ठरत नसतं. तुमचं वागणं चूक होतं की बरोबर हे ठरविण्याचा अंतिम निर्णय सर्वस्वी तुमचाच असतो आणि असला पाहिजे. फक्त तो घेताना तुम्ही तुमच्या सद्सद्विवेकबुद्धीचा आधार घेतला पाहिजे, इतकंच... पण बऱ्याचदा बऱ्याच लोकांना समजत नाही की आपली बुद्धी म्हणजे काय. खरं आहे! आपली बुद्धी कोणती? ती आपल्याला कोठून येते? ती आपल्याला कोण देतं? आपले पालक? नातेवाईक? शिक्षक व इतर गुरुजन? मित्र? प्रसारमाध्यमं? का अजून कोणी? का एकंदरच हा सर्व समाज? आणि कसा? कितपत? का? कधी?,  हा गहन विषय आहे. काहीजण त्यांच्या जाणते अजाणतेपणी त्यांचे आई-वडील त्यांना जे सांगतात तेच करतात. काहीजण त्यांचा मित्रपरिवार त्यांना जे सांगतो तेच करतात. काहीजण त्यांचे शिक्षक किंवा इतर गुरुजन जे सांगतात तेच करतात. अर्थात कोणाचं ऐकणं हे गैर आहे, असं माझं म्हणणंच नाही. पण मग आपण जे आतला आवाज, आपली बुद्धी, आपलं म